Rok 2015 był rokiem specyficznym, co wynikało z faktu, iż po raz pierwszy w całości uchwalony był w nowej kadencji w dniu 21 stycznia 2015r. W okresie, którym znane są już wszystkie wyniki roku 2014. Co powinno mieć znaczący wpływ na jego realność.

Niewątpliwie duży udział w dochodach budżetu z PIT wykonanych w kwocie ponad 107 mln zł,  –  jest zasługą, nie tyle Zarządu Powiatu, co samych mieszkańców naszych gmin oraz podmiotów prawnych/firm choć ich udział w budżecie to prawie 7,2 mln zł, którym należą się osobne słowa uznania i podziękowania. Zauważyć należy, iż struktura budżety w którym 80% to wydatki bieżące a około 20% to wydatki majątkowe, przy tak wielkiej ilości wprowadzanych zmian w trakcie jego realizacji powoduje, że jego wykonanie nie jest trudne, wręcz przeciwnie. Jego nie wykonanie jest nie możliwe. Realizację wydatków bieżących tj. 191 mln zł z czego na wynagrodzenia to ponad 100 mln zł nie sposób uznać za sukces. To jest obowiązek zarządu. Niepokój nas budzi natomiast stały wzrost na wynagrodzenia i zwiększanie liczby etatów.

Z drobnych pojedynczych spraw, należy zwrócić uwagę np. na fakt wpłacenie na rzecz PFRON przez nasze jednostki m.in Zarząd Dróg Powiatowych, czy Powiatowy Ośrodek Geodezji i Kartografii, łącznie około 160 tyś zł. w związku z niezatrudnianiem odpowiedniej ilości osób niepełnosprawnych, co stanowi  wymóg ustawowy i trzeba się do tego dostosować.

Generalnie moja ocena wykonania budżetu za rok 2015 skupi się głównie na podstawowych wartościach osiągniętego wyniku budżetu wykonanego za rok 2015. Przy uchwalaniu jego projektu, zwracałem uwagę na jego bardzo zachowawczy charakter, przejawiający się nadmierną asekuracją, polegającej na nie do szacowaniu bądź przeszacowaniu planowanych wielkości w jego najważniejszych tytułach. Uważałem wówczas, że zaplanowanie w budżecie roku 2015 zaciągnięcie kredytu w wysokości 11 mln. zł., kiedy na koncie terminowym wg stanu na koniec III kw. 2014r. zdeponowane były środki w kwocie 7 mln. zł., przy jednoczesnym prawdopodobnym wykonaniu wyniku roku 2014 kilku milionową nadwyżką budżetową, zwiększającą przychody do budżetu z tytułu wolnych środków, jest działaniem nie zasadnym i nieracjonalnym ekonomicznie. Ponadto domagałem się, przy znanym wyniku wykonania budżetu w roku 2014, ujawnienia i wpisania do planu przychodu budżetu na rok 2015 prognozowanej wielkości wolnych środków, co umożliwiłoby zaplanować większe wydatki majątkowe przeznaczone na inwestycje. Analizując dziś wykonanie budżetu roku 2015 trudno byłoby aby wymienione okoliczności pominąć.

Jak się okazało miałem rację. W roku 2014 wynik wykonany został nadwyżką w kwocie  przeszło 10 mln. zł. Wielkość wolnych środków wyniosła przeszło 12 mln. zł. W chwili uchwalania projektu budżetu na rok 2015 wiadomym już było, że jego wykonanie w planowanych wartościach jest nierealne. Zgłaszanych uwag jednak nie uwzględniono, co można było uczynić wprowadzając zmiany do budżetu przed jego uchwaleniem w formie autopoprawek. Jednak tego nie uczyniono, czego skutkiem, zaledwie po dwóch miesiącach uchwalenia budżetu w m-cu marcu 2015r. dokonano w nim zmian, zwiększając plan przychodu o wolne środki w wysokości przeszło 18 mln., do kwoty przekraczającej 29 mln. zł. oraz wydatki ogółem o przeszło 20,3 mln. zł. (tj. o 9%), w tym w wydatki majątkowe, przeszło 16,5 mln. zł. (tj. o 51%), z czego największe środki wprowadzono w kwocie 7 mln. zł. z przeznaczeniem na  na budowę nowego bloku operacyjnego w Szpitalu w Puszczykowie, na którego łącznie wydatki w roku 2015 wyniosły 8,5 mln. zł. Problem w tym, że celu nie osiągnięto. Wymienione środki wydatkowano na remonty bieżące i inne nie określone bliżej inwestycje, zwiększając kapitał zakładowy spółki do kwoty 78.111.000 zł., co oznacza, że zostały one wykorzystane nie zgodnie z ich pierwotnym planowym przeznaczenie.
Dochód ogółem na koniec roku 2015 wzrósł o kwotę przeszło 6 mln. zł., natomiast wydatki ogółem o kwotę przekraczającą 24 mln. zł., w tym wydatki majątkowe o około 19 mln. zł. osiągając sumę na koniec roku 2015 w kwocie 49 mln zł – z tego na drogi przeznaczając 29 mln zł., co jak na rosnące potrzeby i oczekiwania mieszkańców nie jest wystarczającą kwotą. Deficyt planowany w kwocie przeszło 15 mln., wykonany został na poziomie przekraczającym 0,5 mln. zł., co należy uznać jako nie wykonanie budżetu w tym tytule, świadczącym o złym bądź nie umiejętnym planowaniu. Bowiem, jak podkreślono w opinii biegłego rewidenta, niższy, niż zakładano w planie, deficyt budżetowy związany był głównie z niewykonanymi planowanymi wydatkami na kwotę przeszło 14 mln. zł. Na przestrzeni ostatnich trzech lat wynik budżetu przedstawiał się następująco:
 w roku 2013 wykonany deficyt był niższy niż zakładano w planie o 12,3 mln. zł.,
 w roku 2014 wykonany deficyt był niższy niż zakładano w planie o 17,8 mln. zł.,
 w roku 2015 wykonany deficyt był niższy niż zakładano w planie o 14,8 mln. zł.
Z powyższego zestawienia dobitnie widać, że planowanie znacząco wyższego wyniku w budżecie rocznym na etapie opracowywania jego projektu jest, pewnego rodzaju regułą metodyczną, która w moim przekonaniu w swym założeniu zakłada jego nie wykonanie już w chwili uchwalania projektu budżetu, podważając realność jego wykonania.

Zrealizowane dochody bieżące pomniejszone o kwotę wydatków bieżących, stanowią nadwyżkę operacyjną w kwocie przekraczającej 39 mln. zł., która w roku 2014 wyniosła na poziomie 46,5 mln. zł. Wyniki uzyskane w roku 2015 na działalnościach pozostałych, podstawowej i gospodarczej wykazują również tendencję zniżkową, obniżając zysk netto w stosunku do roku 2014 o kwotę 6.621.146 zł. (tj. > o około 15%). Na przestrzeni ostatnich trzech lat, w okresie od 31 grudnia 2012r. – 31 grudnia 2015r., bilans z wykonania budżetu obniżył się z 35.534.091 zł. do 19.866.216 zł. (> 56%), przy wzroście bilansu łącznego z 295.6 mln. zł. do 733,5 mln. zł. (<248%). Funduszu jednostki, z kwoty prawie 279 mln. zł zwiększył się do przeszło 715,3 mln. zł., co oznacza 2,5 krotny wzrost jego wartości. Tak dynamiczny wzrost funduszu w tym okresie jest wynikiem zwiększenia majątku trwałego o kwotę przekraczającą 435 mln. zł. którego utrzymanie wymagać będzie coraz większych nakładów finansowych, zmuszając do poszukiwania i wprowadzania rozwiązań oszczędnościowych przede wszystkim w sferze organizacyjno-strukturalnej.

W tych okolicznościach dokonywanie jakichkolwiek zakupów lub przejęcia przez Powiat nowych nieruchomości bez wykazania celu publicznego wraz z symulacją opłacalności transakcji jest działaniem irracjonalnym. Za takowe działanie należy uznać wyrażenie zgody przez Starostę  przyjęcia w darowiźnie od Skarby Państwa nieruchomości związanych z Dworkiem w Skrzynkach o wartości przekraczającej 1,5 mln. zł. bez właściwego wykonania symulacji kosztów związanych z jego użytkowaniem i utrzymaniem, poprzedzającym podjecie decyzji. Takie działanie świadczy o braku perspektywicznego myślenia, że w przyszłości tego rodzaju podarunki będą w kolejnych latach budżetowych generować konkretne koszty. Podobnie jak nie zasadnym i nie celowym z punktu widzenia ekonomicznego było zaciągniecie w roku 2015 kredytu komercyjnego w wysokości 11 mln. zł., w sytuacji kiedy stan gotówki i depozytu w banku na koniec roku przekracza 22 mln. zł., zwiększając wydatki związane obsługą długu publicznego, który roku 2015 planowany na poziomie 1.880 tys zł., wykonany został w kwocie przeszło 900 tyś zł. które to środki de facto służą interesom i wzbogacaniu banków. Prognozowana kwota długu planowana na rok 2015 w Wieloletniej Prognozie finansowej uchwalanej w latach wcześniejszych od 2012 roku, podobnie jak kwota zadłużenia, nigdy nie została wykonana. Stwierdzanie w ich części opisowej, iż w latach następnych objętych prognozą, w roku kolejnym nie planuje się przychodów z tytułu kredytów komercyjnych było i jest działaniem celowym, służącym wprowadzaniu radnych w błąd. Efektem takiego działania jest utrzymanie niekorzystnego bilansu zobowiązań finansowych wobec banku, który na koniec roku 2015 wyniósł 41.400.000 zł. a należnościami i rozliczeniami w wysokości około 3,5 mln.. zł. Zwiększyły się należności wymagalne, które wg kwartalnego sprawozdania o stanie należności  Rb-N na koniec roku 2014 wynosiły około 4,5 mln. zł w roku 2015 wzrosły do przeszło 7 mln. zł., tj. < o 2,5 mln. zł. – 56%. Co jest zjawiskiem negatywnym i niepokojącym, ponieważ może świadczyć o zmniejszeniu skuteczności egzekucji pieniędzy publicznych.

Pragnę również zwrócić uwagę na fakt, iż uwagi Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu, zawartych w opinii wydanej w sprawie Informacji o stanie mienia komunalnego powiatu w roku 2015 nie są przez Zarząd Powiatu respektowane. RIO w Poznaniu, po raz kolejny w swej opinii wskazała na nieprawidłowości, polegające na braku w Informacji danych dotyczących ogółu praw własności i praw majątkowych przynależnych powiatowi. Nie wykazania praw majątkowych rzeczy ruchomych np. środków transportowych, urządzeń technicznych. Pomimo wydatkowania kwoty 155 tyś zł. na zakup nowego samochodu dla Powiatu. W opinii m.in. czytamy, iż Informacja o stanie mienia jednostki nie przedstawia danych dotyczących środków trwałych a budowie. Oznacza to, że wzorem lat ubiegłych Zarząd Powiatu lekceważy opinie RIO w tym temacie, które powtarzają się z lat ubiegłych.

Reasumując:
W zachodzących okolicznościach nie mogę poprzeć wniosku Komisji Rewizyjnej udzielenia absolutorium Zarządowi Powiatu w Poznaniu z wykonania Budżetu za rok 2015, głosując przeciw uchwale Komisji Rewizyjnej.